Mô hình SMART là mô hình thiết lập mục tiêu hiệu quả, là từ viết tắt của 5 tiêu chí: Specific (cụ thể), Measurable (đo lường được), Achievable (tính khả thi), Relevant (tính liên quan) và Time-bound (thời gian nguyên nhân khiến cho nhiều doanh nghiệp không thể đạt được các mục tiêu của mình là do các mục tiêu quá chung chung, không rõ ràng và khó hiểu.
Ví dụ, một doanh nghiệp đặt ra mục tiêu là “tăng doanh thu”, nhưng không chỉ rõ là tăng bao nhiêu, trong bao lâu, và làm cách nào để tăng doanh thu.
Cũng với ví dụ mục tiêu “tăng doanh thu”, mô hình SMART giúp doanh nghiệp cụ thể hóa các mục tiêu của mình như sau: Tăng 30% doanh thu trong vòng 6 tháng tiếp theo bằng cách đẩy mạnh quảng cáo và khuyến mại.
Một mục tiêu SMART không chỉ cần cụ thể, mà còn cần phù hợp với khả năng và mục đích của người đặt ra. Nếu mục tiêu quá khó đạt được hoặc quá dễ dàng để đạt được thì sẽ không tạo ra sự thách thức và động lực cho người thực hiện.
Mô hình SMART giúp doanh nghiệp tăng mức độ phù hợp, chính xác của các mục tiêu bằng cách yêu cầu phải xem xét các yếu tố như: mục tiêu có thể đạt được hay không và có liên quan đến các mục tiêu khác hay không.
Một mục tiêu SMART cần phải đo lường được kết quả, để người đặt ra có thể theo dõi tiến trình, kiểm tra hiệu quả, và điều chỉnh kế hoạch nếu cần. Một mục tiêu không có tiêu chí đo lường sẽ khó biết được mình đã đạt được bao nhiêu, còn thiếu bao nhiêu, và cần làm gì để hoàn thành.
Mô hình SMART giúp doanh nghiệp cải thiện tính đo lường của các mục tiêu bằng cách yêu cầu phải xác định rõ các chỉ số, phương pháp, công cụ, và nguồn dữ liệu để đo lường kết quả.
Một mục tiêu SMART cần phù hợp với mục tiêu chung của doanh nghiệp, để đảm bảo rằng các hoạt động của doanh nghiệp có hướng đi đồng nhất, có sự liên kết và hỗ trợ lẫn nhau. Một mục tiêu không phù hợp với mục tiêu công ty sẽ gây ra sự lãng phí thời gian, chi phí và nguồn nhân lực của công ty.
Mô hình SMART giúp doanh nghiệp đặt được những mục tiêu phù hợp với mục tiêu công ty bằng cách yêu cầu phải xác định rõ mối liên hệ giữa các mục tiêu cụ thể với mục tiêu của toàn bộ doanh nghiệp.
Một mục tiêu SMART cũng có tác dụng tăng hiệu suất làm việc của nhân viên, bởi vì nó giúp nhân viên có một hướng đi rõ ràng, một kế hoạch hành động cụ thể, và một phương pháp đánh giá khách quan. Nhờ đó, nhân viên có thể tập trung vào những việc quan trọng, giảm thiểu sai sót, cũng như nâng cao sự hài lòng với công việc.
Sau khi hiểu được những lợi ích của mô hình SMART, bạn có thể tự xác định các mục tiêu của mình theo phương pháp này. Dưới đây là các bước hướng dẫn cụ thể:
Bước đầu tiên là xác định mục tiêu cụ thể, rõ ràng, và dễ hiểu. Bạn có thể sử dụng công cụ 5W (Who, What, When, Where, Why) để giúp bạn làm điều này. Khi đặt mục tiêu, bạn cần trả lời được các câu hỏi sau:
Ví dụ: Bạn không nên đặt mục tiêu không cụ thể như “Tôi muốn học tiếng Anh” mà thay vào đó, hãy đặt một mục tiêu cụ thể là “Tôi muốn học tiếng Anh giao tiếp cơ bản để du lịch nước ngoài trong 6 tháng tới tại trung tâm ngoại ngữ ABC”.
Bước thứ hai là xác định mục tiêu có thể đo lường được kết quả. Mục tiêu đo lường được sẽ giúp bạn biết mình cần làm gì để đạt được mục tiêu nhanh nhất. Bạn nên trả lời được các câu hỏi sau:
Ví dụ: Để bổ sung tính đo lường cho mục tiêu “Tôi muốn học tiếng Anh giao tiếp cơ bản để du lịch nước ngoài trong 6 tháng tới tại trung tâm ngoại ngữ ABC”, bạn nên đổi thành mục tiêu “Tôi muốn học tiếng Anh giao tiếp cơ bản để du lịch nước ngoài trong 6 tháng tới tại trung tâm ngoại ngữ ABC và đạt được chứng chỉ TOEIC 500 điểm”.
Bước thứ ba là xác định mục tiêu có tính khả thi, tức là có thể đạt được trong thực tế. Bạn có thể sử dụng công cụ SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) để giúp bạn làm điều này. Bạn nên trả lời được các câu hỏi sau:
Ví dụ: Với mục tiêu đã cụ thể, đo lường được là “Tôi muốn học tiếng Anh giao tiếp cơ bản để du lịch nước ngoài trong 6 tháng tới tại trung tâm ngoại ngữ ABC và đạt được chứng chỉ TOEIC 500 điểm” sẽ không khả thi nếu bạn không có nền tảng tiếng Anh, không có thời gian học, và không có kinh phí đăng ký khóa học. Mục tiêu này sẽ khả thi hơn nếu bạn đã có kiến thức cơ bản về ngữ pháp và từ vựng, có thể dành 2 giờ mỗi ngày để học, và có đủ tiền để thanh toán học phí.
Bước thứ tư là xác định mục tiêu có tính liên quan, tức là có ý nghĩa và phù hợp với mục đích của người đặt ra. Bạn cần trả lời được các câu hỏi sau:
Ví dụ: Nếu bạn không có kế hoạch du lịch nước ngoài việc đặt mục tiêu học TOEIC đạt 500 điểm để đi du lịch nước ngoài sẽ không liên quan với nhau. Thay vào đó, bạn cần học tiếng anh để sử dụng trong công việc thì có thể đặt mục tiêu như sau: “Tôi muốn học tiếng Anh giao tiếp cơ bản để phục vụ cho công việc trong 6 tháng tới tại trung tâm ngoại ngữ ABC và đạt được chứng chỉ TOEIC 500 điểm”.
Bước cuối cùng là xác định mục tiêu có thời hạn cụ thể, để người đặt ra có thể lên kế hoạch, phân bổ thời gian để đạt mục tiêu. Bạn nên trả lời được các câu hỏi sau:
Ví dụ: Một mục tiêu không có thời hạn là “Tôi muốn học tiếng Anh giao tiếp cơ bản để du lịch nước ngoài tại trung tâm ngoại ngữ ABC và đạt được chứng chỉ TOEIC 500 điểm”. Bạn nên đổi thành một mục tiêu có thời hạn là “Tôi muốn học tiếng Anh giao tiếp cơ bản để du lịch nước ngoài tại trung tâm ngoại ngữ ABC và đạt được chứng chỉ TOEIC 500 điểm trong vòng 6 tháng, bắt đầu từ ngày 1/1/2024 đến ngày 30/6/2024. Tôi sẽ chia mục tiêu này thành 3 giai đoạn: giai đoạn 1 là học từ vựng và ngữ pháp cơ bản trong 2 tháng, giai đoạn 2 là luyện kỹ năng nghe và nói trong 2 tháng, và giai đoạn 3 là ôn thi và thi TOEIC trong 2 tháng”.
Để minh họa cho mô hình SMART, Vinalink sẽ đưa ra một ví dụ về một doanh nghiệp nhỏ muốn mở rộng thị trường và tăng doanh thu. Mục tiêu của doanh nghiệp này có thể được xác định theo phương pháp SMART như sau:
Mục tiêu: Tăng doanh thu từ thị trường Việt Nam lên 50% trong 6 tháng bằng cách xây dựng một website bán hàng trực tuyến, tuyển dụng đội ngũ nhân viên bán hàng và triển khai các chiến dịch marketing online, offline.
Mô hình OKR và SMART là hai mô hình thiết lập và quản lý mục tiêu được sử dụng phổ biến. Điểm chung của hai mô hình này là đều giúp doanh nghiệp xác định được mục tiêu có tính cụ thể, đo lường được, khả thi, liên quan đến mục tiêu tổng thể và xác định rõ thời gian thực hiện.
Tuy nhiên, hai mô hình này có điểm khác biệt nhau như sau:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Xác định mục tiêu luôn là điều quan trọng để quá trình thực hiện đạt mục tiêu đó được hiệu quả nhất. Qua bài viết, Vinalink đã giới thiệu về mô hình SMART giúp bạn đặt mục tiêu được cụ thể, đo lường được, có tính khả thi, liên quan với mục tiêu tổng thể và xác định thời gian cụ thể để thực hiện mục tiêu đó. Cảm ơn bạn đã đọc bài viết
